کتاب نورالعیون در چشم پزشکی و شناخت منابع و مآخذ آن

Authors

رضا دادگر

دانش آموخته دکتری تخصصی، مدرس، پژوهشگر و فعال تاریخ علوم و فناوری، تهران، ایران

abstract

نیاز انسان به حفظ سلامتی و درمان بیماری های از دیرباز یکی از مسائل مهم برای بشر به شمار می رفته است. در این میان دانشمندان هر سرزمینی در تلاش بوده اند که در حد امکان این نیازها را پاسخ گویند و به رفع آلام بشری کمک نمایند که این تکاپوها در میان متون فارسی زبان هم در طول تاریخ قابل توجه است؛ یکی از این متون ارزشمند در زمینه دانش طب با تأکید بر عضو چشم به همت محمد یمانی جرجانی معروف به زرین دست به تحریر درآمده است که شاید بتوان آن را در نوع خود اثری ممتاز دانست. در این تحقیق که شیوه آن کتابخانه ای و به صورت توصیفی ـ تحلیلی با تأکید بر محتوای این کتاب و شناسایی منابع و مآخذ آن انجام پذیرفته، نگارنده سعی داشته سرچشمه ها و پیشینه علمی این نگاشته را شناسایی و در حد امکان توضیح دهد و از این طریق در این بخش نقش این متن را در گزارش محتوایی آثار و دستاوردهای مرتبط با موضوع خود را روشن تر سازد. این بررسی نشان می دهد که این دانشمند در پدیدآوردن اثرش از بیش از منبع و مأخذ شفاهی و کتبی، شنیداری و دیداری، تجربی و نظری بهره برده است و نوع این منابع و مآخذ و چگونگی بهره گیری محمد جرجانی از آن ها و باب بندی و چینش مطالب در این کتاب، امتیازات ویژه ای را برای کتاب نورالعیون در زبان فارسی به ارمغان آورده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نورالعیون زرین‌دست و منابع آن

ابوروح محمّد بن منصور جرجانی مشهور به زرّین‌دست در 480ق کتاب نورالعیون را در چشم‌پزشکی برای افراد غیرمتخصص و نیز افرادی که قصد دارند مقدمات پزشکی را فراگیرند اما عربی نمی‌دانند به فارسی و به شیوۀ پرسش و پاسخ نوشت. مقایسۀ این اثر با مهم‌ترین آثار چشم‌پزشکی پیش از آن حاکی است که زرین‌دست، اساس کار خود را کتاب تذکرة الکحالین علی بن عیسی کحال قرار داده و با اعمال تغییراتی چشم‌گیر در ساختار کلان و خرد...

full text

جستاری در شناخت مآخذ کتاب «پند پیران»

 پند پیران از متون عرفانی به‌جامانده از قرن پنجم هجری است که نویسندۀ آن ناشناخته است. این کتاب مجموعه‌ای از حکایات را با موضوعات مختلف در خود جای داده است. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در حکایات این کتاب جلوه‌گری می‌کند، تصوف و عرفان است. منبع حکایات این کتاب که دربارۀ صوفیان مشهور قرن سوم هجری و شیوۀ زندگی و کرامات ایشان است، ناشناخته مانده و بدان اشاره‌ای نشده است؛ بنابراین، در این گفتار برآنی...

full text

نقدی بر کتاب «شناخت و نقد منابع و مآخذ تاریخ ایران بعد از اسلام»

تألیف کتاب­های درسی و کمک­درسی که برخوردار از استانداردهای لازم علمی، پژوهشی و آموزشی باشند، برای دروس رشته­های دانشگاهی امری ضروری است. در سال­های اخیر چندین سازمان و نهاد در این زمینه فعالیت چشمگیر دارند نظیر؛ سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی(سمت)، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دانشگاه پیام نور و از این قبیل، که جای تقدیر دارند. از همین طریق در رشتة تاری...

full text

دانش چشم پزشکی در دوره سلجوقی (با تکیه بر استخراج واژگان چشم پزشکی کتاب نورالعیون)

کتاب نورالعیون در ردیف مهم ترین کتب، در زمینه چشم پزشکی است که در دانش چشم پزشکی و به فارسی نگاشته شده است. بنا به گفته نویسنده، کتاب های قبل از این کتاب در زمینه چشم پزشکی به زبان سریانی و یونانی و تازی بوده و چون حاکم زمان پارسی گوی بوده، بنا به خواسته وی کتاب نورالعیون به زبان فارسی نگارش یافته است. نگارش کتاب به زبان فارسی و نیز جامعیت آن در دانش چشم پزشکی در زمان نگارش، از وجوه اهمیت این ا...

جستاری در شناخت مآخذ کتاب «پند پیران»

پند پیران از متون عرفانی به جامانده از قرن پنجم هجری است که نویسندۀ آن ناشناخته است. این کتاب مجموعه ای از حکایات را با موضوعات مختلف در خود جای داده است. یکی از مهم ترین موضوعاتی که در حکایات این کتاب جلوه گری می کند، تصوف و عرفان است. منبع حکایات این کتاب که دربارۀ صوفیان مشهور قرن سوم هجری و شیوۀ زندگی و کرامات ایشان است، ناشناخته مانده و بدان اشاره ای نشده است؛ بنابراین، در این گفتار برآنیم...

full text

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ پزشکی

جلد ۷، شماره ۲۲، صفحات ۱۹۱-۲۱۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023